Financieel ouderenmisbruik komt vaak pas na het overlijden aan het licht. Het kan voorkomen dat de nalatenschap kleiner is dan verwacht. Wat kan je hiertegen doen?
Erfrechtadvocaat kan afgifte informatie afdwingen
Financieel ouderenmisbruik blijft tijdens leven vaak verborgen. Het zijn vaak de erfgenamen die het misbruik ontdekken. Erfgenamen hebben recht op de administratie en stukken van de overledene. Zij kunnen bij banken, accountant en bijvoorbeeld de belastingdienst stukken opvragen van de overledene. Op deze manier lukt het vaak om het vermogensverloop in kaart te brengen. Misbruik kan dan aan het licht komen. Als informatie niet vrijwillig wordt verstrekt, kan een erfrechtadvocaat vaak afgifte van informatie en stukken afdwingen.
Rekening en verantwoording afleggen aan erfgenamen
Naast het verzamelen van informatie kunnen erfgenamen onder omstandigheden rekening en verantwoording vragen van degene die het beheer over het vermogen heeft gevoerd. Een verplichting tot het afleggen van rekening en verantwoording kan voortvloeien uit de wet, een rechtshandeling of het ongeschreven recht. Het kan zijn dat er geld terugbetaald moet worden door degene die het beheer over het vermogen had.
Ook een onterfd kind kan optreden tegen ouderenmisbruik
Een onterfd kind heeft – als het daar tijdig aanspraak op maakt – recht op de legitieme portie. De legitieme portie is een vordering in geld ter grootte van de helft van een wettelijk erfdeel. Stel dat de overledene twee kinderen en een echtgenoot achterlaat waarbij één kind wordt onterfd, dan bedraagt de legitieme portie van het onterfde kind (de legitimaris) 1/6. De legitieme portie wordt berekend over de legitimaire massa, die is samengesteld uit het vermogen van de overledene op de sterfdatum, verminderd met bepaalde in de wet genoemde schulden en vermeerderd met in de wet genoemde giften.
Uit de rechtspraak blijkt dat een legitimaris nog niet vaak optreedt tegen de gevolgen van financieel ouderenmisbruik voor de legitieme portie. Degene die zich op de legitieme portie beroept noemt men een legitimaris. Legitimarissen proberen regelmatig bepaalde vermogensoverhevelingen tijdens leven als giften aan te merken, zodat deze worden opgeteld bij de legitimaire massa. Zij stellen bijvoorbeeld dat bepaalde contante opnames en/of uitgaven van de rekening van de overledene feitelijk giften zijn geweest. Als zij in de bewijslast dat er sprake is geweest van giften slagen, wordt hun legitieme portie hoger. De bewijslast dat er sprake is van een gift, vormt echter vaak een struikelblok.
tekst loopt door onder de afbeelding
Financieel ouderenmisbruik leidt tot betaling van schadevergoeding aan legitimaris
Een legitimaris kan ook een andere vordering instellen, zo volgt uit een recente uitspraak van het Hof Den Haag (Hof Den Haag, 12-01-2021, ECLI:NL:GHDHA:2021:47). In deze zaak is gesteld dat financieel ouderenmisbruik onrechtmatig is ten opzichte van de legitimaris.
Casus: het ging hier over een onterfd kind en zijn twee broers met betrekking tot de nalatenschap van hun moeder. De broers hadden een volmacht gehad over het vermogen van moeder en tijdens de procedure bleek dat er gedurende het beheer van de broers sprake was van onverklaarbare onttrekkingen van bijna € 400.000,-. Het hof was met de rechtbank van mening dat de broers niet voldoende hebben weerlegd dat het geld aan hen is toegekomen c.q. zij verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de aanzienlijke vermindering van het vermogen van moeder. De broers worden veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding aan de legitimaris. De schadevergoeding wordt vastgesteld op de hoogte van de legitieme portie, berekend over de legitimaire massa zoals die zou zijn geweest als de onverklaarbare onttrekkingen niet hadden plaatsgevonden. Het is dus niet de legitieme portie zelf die hoger wordt vastgesteld, maar een vordering tot schadevergoeding op grond van onrechtmatige daad die daarvoor in de plaats komt.
Gratis advies
Wilt u meer weten, heeft u behoefte aan advies of wilt u een strategie bepalen? Neem vrijblijvend contact op met mr Linda Bosch, gespecialiseerd erfrecht advocaat Hoorn. U kunt haar bereiken op 0229-295477 of bosch@vzbadvocaten.nl
Erfrecht advocaat Hoorn, Zwaag, Medemblik, Enkhuizen, Andijk, Hoogkarspel, Wieringerwaard, Edam, Volendam, Monnickendam, Broek in Waterland, De Goorn, Avehorn en omgeving
